به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «نخل و نور» به نقل از «عصرهامون»، منطقه آزاد چابهار در جنوب شرقی ایران، به‌عنوان تنها منطقه آزاد کشور با دسترسی مستقیم به آب‌های آزاد اقیانوس هند، از جایگاهی راهبردی و بی‌نظیر در معادلات اقتصادی و تجاری منطقه برخوردار است. این منطقه، دروازه‌ای مطمئن برای صادرات و واردات کالا میان آسیا مرکزی، افغانستان و کشورهای جنوب و جنوب شرق آسیا به شمار می‌رود.
در حالی که بسیاری از کشورهای محصور در خشکی همچون افغانستان، تاجیکستان و ازبکستان برای اتصال به بازارهای جهانی با محدودیت‌های جدی مواجه‌اند، چابهار می‌تواند نقطه اتصال و تنفس اقتصادی این کشورها باشد.
نگاه یک فعال بومی در چابهار
عبدالستار بلوچ‌زاده فعال اقتصادی بومی در حوزه حمل و نقل دریایی در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «عصرهامون» بیان کرد: ما سال‌هاست که منتظر چنین فرصتی بودیم. چابهار همیشه ظرفیت بزرگی برای تجارت منطقه‌ای داشته؛ ولی زیرساخت‌ها و نگاه ملی کمتر هماهنگ بوده است.
وی افزود: حالا که سازمان منطقه آزاد چابهار این گام بزرگ را برای جذب کشورهای همسایه برداشته، امیدواریم مسیر اشتغال برای جوانان بومی هم باز شود؛ ایجاد دفاتر تجاری، ترمینال‌های صادراتی و واحدهای بسته‌بندی می‌تواند نه فقط افغانستان، بلکه زندگی مردم این منطقه رو هم متحول کند؛ مهم‌تر از همه اینکه ما می‌توانیم از حالت ترانزیت صرف خارج شویم و نقش مؤثر در زنجیره تأمین کالا داشته باشیم.
تمایل جدی برای حضور در چابهار
فرهاد حسنی تاجر افغان فعال در حوزه صادرات خشکبار نیز در گفتگو با خبرنگار ما تصریح کرد: چابهار یعنی دروازه‌ای به دنیا. بندر کراچی بی‌ثبات شده، مسیرهای شمال افغانستان ناامن هستند، ولی چابهار امن، نزدیک و دارای تسهیلات مطلوب است.
وی ادامه داد: وقتی مدیر منطقه آزاد اعلام کرد ۱۰۰ هکتار زمین با اجاره بلندمدت در اختیار تجار افغان قرار می‌دهند، باور کنید اولین‌بار بود که حس کردیم اینجا می‌تواند واقعاً خانه دوم ما باشد؛ اگر حمایت‌های اجرایی و لجستیکی ادامه‌دار باشد، آماده‌ایم مرکز بسته‌بندی و صادرات خشکبار و گیاهان دارویی در چابهار راه‌اندازی کنیم و صادرات به هند و چین رو از اینجا انجام دهیم.
زمین برای سرمایه‌گذاری کشورهای محصور در خشکی آماده است
محمد سعید اربابی، مدیرعامل سازمان منطقه آزاد چابهار نیز در گفتگو خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «عصرهامون»، با اشاره به سفر اخیر خود به افغانستان و مذاکرات گسترده اقتصادی با مقامات این کشور، از آمادگی کامل این منطقه برای میزبانی سرمایه‌گذاران خارجی به‌ویژه کشورهای محصور در خشکی؛ مانند افغانستان، تاجیکستان و ازبکستان خبر داد.
ظرفیت بالای چابهار برای پیوند با کشورهای آسیا میانه
اربابی با اشاره به اینکه این سفر هم‌زمان با آغاز مسئولیتش در منطقه آزاد چابهار و به همراه هیأتی بلندپایه به سرپرستی عراقچی انجام شده است، گفت: در این سفر که با حضور استاندار سیستان و بلوچستان، جمعی از مدیران وزارت امور خارجه و اتاق بازرگانی صورت گرفت، سه دیدار مهم در کابل با وزیر تجارت، وزیر معادن و معاون کشاورزی افغانستان برگزار کردیم.
وی افزود: فضای مذاکرات بسیار مثبت و سازنده بود. طرف افغان به‌شدت علاقه‌مند به فعالیت در چابهار است و این بندر را به‌عنوان یک مسیر تجاری مطمئن، نزدیک و راهبردی برای ارتباط با بازارهای جهانی می‌شناسد.
اختصاص ۱۰۰ هکتار زمین به سرمایه‌گذاران افغان
مدیرعامل منطقه آزاد چابهار تصریح کرد: در این دیدارها پیشنهاد واگذاری ۱۰۰ هکتار زمین به وزارت تجارت افغانستان یا تجار افغان مطرح شد؛ این زمین‌ها به‌صورت اجاره بلندمدت و مشروط به ارائه برنامهٔ دقیق اجرایی، کاربری مشخص و جدول زمان‌بندی فعالیت‌ها قابل‌واگذاری است؛ همچنین ۱۰ هکتار زمین در محدوده بندری برای فعالیت‌های تجاری پیشنهاد شد که این موضوع در دست بررسی با سازمان بنادر و دریانوردی است.
چابهار آماده همکاری با تمام کشورهای محصور
اربابی در ادامه تأکید کرد: این پیشنهاد تنها به افغانستان محدود نمی‌شود؛ ما آمادگی کامل داریم که زمین و زیرساخت لازم را برای کشورهای دیگری مانند تاجیکستان، ازبکستان، ترکمنستان، آذربایجان و ارمنستان نیز فراهم کنیم؛ این کشورها به دلیل نداشتن دسترسی به دریا به‌شدت نیازمند مسیرهای ترانزیتی مطمئن هستند و چابهار بهترین گزینه برای آن‌ها است.
وی تصریح کرد: سرمایه‌گذاران این کشورها می‌توانند بسته به نوع فعالیت خود، از زمین‌های اجاره‌ای بلندمدت برای احداث واحدهای بسته‌بندی، سردخانه، ترانزیت، صادرات مجدد، لجستیک یا دیگر فعالیت‌های اقتصادی استفاده کنند.
سرمایه‌گذاری خارجی در بستر آماده چابهار
مدیرعامل منطقه آزاد چابهار گفت: این منطقه به آب‌های آزاد اقیانوس هند متصل است و دروازه‌ای راهبردی برای صادرات و واردات کشورهای منطقه محسوب می‌شود. ما آمادگی کامل داریم که زمین را به‌صورت اجاره بلندمدت در اختیار کشورهای محصور در خشکی قرار دهیم و تمامی شرایط جذب سرمایه‌گذاری خارجی را تسهیل کرده‌ایم.
وی ادامه داد: این رویکرد مبتنی بر دیپلماسی اقتصادی فعال جمهوری اسلامی ایران است و چابهار نقشی محوری در آن ایفا خواهد کرد.
افغانستان، مشتاق صادرات از مسیر چابهار
اربابی با اشاره به ظرفیت‌های بالقوه افغانستان در حوزه‌های معدن و کشاورزی گفت: مقامات افغان به دنبال استفاده از مسیر چابهار برای صادرات محصولات خود به کشورهایی چون چین، هند و سایر بازارهای آسیایی هستند. از سوی دیگر، چابهار مسیر اصلی برای واردات کالاهای مورد نیاز افغانستان نیز خواهد بود و این همکاری اقتصادی به‌صورت دوجانبه و متوازن شکل خواهد گرفت.
لزوم تسریع در توسعه زیرساخت‌ها تا مرز میلک
وی تأکید کرد: اگر بتوانیم مسیرهای جاده‌ای و ریلی را سریع‌تر به مرز میلک متصل کنیم، جهش بزرگی در سطح تبادلات تجاری ایران با کشورهای همسایه رخ خواهد داد. این یک ضرورت فوری برای فعال‌سازی ظرفیت‌های ترانزیتی و لجستیکی چابهار است.
جذب سرمایه خارجی با چارچوب مشخص و شفاف
اربابی در پایان خاطرنشان کرد: برای جذب سرمایه‌گذاران خارجی، به‌ویژه در قالب همکاری منطقه‌ای، دو اصل شفافیت و برنامه‌محوری را دنبال می‌کنیم. واگذاری زمین تنها به پروژه‌هایی صورت می‌گیرد که طرح مشخص و جدول زمان‌بندی معین داشته باشند؛ سازمان منطقه آزاد چابهار متعهد است تمام امکانات و زیرساخت‌ها را در خدمت رشد تجارت، اشتغال‌زایی و توسعه منطقه قرار دهد.
چابهار، سکوی پرتاب همکاری‌های اقتصادی منطقه‌ای
سیاست‌های جدید سازمان منطقه آزاد چابهار، اگر با سرعت و انسجام اجرا شود، می‌تواند این منطقه را به سکوی پرتاب همکاری‌های اقتصادی منطقه‌ای تبدیل کند. واگذاری زمین با شرایط مشخص و برنامه‌محور به سرمایه‌گذاران کشورهای محصور در خشکی، راهی هوشمندانه برای جذب سرمایه، ارتقای تراز تجاری، افزایش صادرات و توسعه اشتغال در منطقه است.
از سوی دیگر، چابهار با ظرفیت‌های منحصربه‌فرد بندری، جغرافیایی و لجستیکی، نه‌تنها راه‌حلی برای چالش‌های ترانزیتی همسایگان شرقی است، بلکه با نقش‌آفرینی هوشمند در دیپلماسی اقتصادی می‌تواند ایران را به محور تجارت منطقه‌ای و آسیا میانه بدل کند.
چنانچه این مسیر با حمایت‌های زیرساختی، دیپلماتیک و نهادی همراه شود، آینده‌ای روشن برای چابهار، شرق ایران و همسایگان آن در راه خواهد بود.
- منبع خبر : عصر هامون
