به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «نخل و نور» به نقل از عصرهامون، روز ۲۶ تیرماه در تقویم جمهوری اسلامی ایران به عنوان «روز شورای نگهبان» نام‌گذاری شده است؛ روزی که یادآور یکی از ارکان مهم نظام اسلامی است که وظیفه صیانت از قانون اساسی، پاسداری از احکام اسلام، و نظارت بر سلامت انتخابات را بر عهده دارد. این شورا که از ابتکارات ارزشمند قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به شمار می‌آید، نقشی اساسی در تثبیت مبانی دینی، حقوقی و مردمی نظام ایفا می‌کند.
تشکیل شورای نگهبان در پی تصویب قانون اساسی در سال ۱۳۵۸ و با هدف حفظ اسلامیت و جمهوریت نظام انجام شد. این شورا از دوازده عضو شامل شش فقیه منصوب از سوی رهبر معظم انقلاب و شش حقوقدان منتخب مجلس شورای اسلامی، تشکیل می‌شود. نقش دوگانه این نهاد در بررسی مصوبات مجلس از نظر انطباق با شرع و قانون اساسی و نیز نظارت بر انتخابات، جایگاهی بی‌بدیل به آن بخشیده است.
شورای نگهبان در طول چهار دهه گذشته، همواره در موقعیت‌های حساس و بحرانی کشور، از جمله فتنه‌ها و تهدیدات داخلی و خارجی، همچون سدی محکم در برابر انحراف از مسیر انقلاب ایستاده است. از این‌رو، بسیاری آن را چشم بیدار نظام و ضامن سلامت فرایندهای کلان سیاسی کشور می‌دانند؛ نهادی که در عین مسئولیت‌پذیری، همواره در معرض قضاوت‌ها و برداشت‌های متفاوت قرار دارد.
این شورا علاوه بر مسئولیت‌های مرکزی، در سراسر کشور نیز دفاتر نظارت محلی تأسیس کرده که به عنوان بازوان اجرایی، وظایف نظارتی را در سطح شهرستان‌ها و استان‌ها انجام می‌دهند. دفاتری مانند دفتر شورای نگهبان در چابهار، نمونه‌ای از تلاش برای مردمی‌سازی نظارت و مشارکت دادن اقشار مختلف جامعه، به ویژه اهل سنت، در فرآیندهای انتخاباتی و نظارتی است.
در چنین روزی، بزرگداشت جایگاه شورای نگهبان تنها ادای احترام به یک نهاد نیست، بلکه تأکیدی است بر اهمیت قانون‌مداری، شفافیت، و صیانت از حقوق مردم در قالب نظام اسلامی. تداوم آموزش‌های تخصصی و فرهنگی برای نیروهای نظارتی، شفاف‌سازی عملکرد شورا برای عموم مردم، و ایجاد بستر مشارکت گسترده‌تر، از جمله اقداماتی است که می‌تواند کارآمدی این نهاد را بیش از پیش تقویت کند.
بنابراین، روز شورای نگهبان فرصتی مناسب برای بازخوانی وظایف، دستاوردها و چالش‌های این نهاد مهم است؛ نهاد پاسدار شریعت و قانون اساسی که به تعبیر مقام معظم رهبری، «مظهر اعتماد ملی» است. بی‌تردید، هرچه آگاهی مردم نسبت به نقش واقعی و وظایف شورای نگهبان افزایش یابد، اعتماد و مشارکت عمومی نیز مستحکم‌تر خواهد شد و مسیر تعالی نظام اسلامی با ثبات بیشتری ادامه خواهد یافت.
شکل‌گیری شورای نگهبان؛ پاسداری از قانون و اسلامیت نظام
احمد علی سرحدی، رئیس دفتر نظارت و بازرسی شورای نگهبان چابهار بیان کرد: در تاریخ ۲۴ آبان‌ماه ۱۳۵۸، پس از پیروزی انقلاب اسلامی، تدوین قانون اساسی جمهوری اسلامی به پایان رسید. این قانون که حاصل تلاش شورایی متشکل از نمایندگان اقشار مختلف ملت و اقلیت‌های مذهبی و دینی بود، در آذر همان سال به همه‌پرسی گذاشته و با تایید ملت به تصویب رسید. یکی از نوآوری‌های مهم این قانون، پیش‌بینی تشکیل نهاد شورای نگهبان بود که وظیفه نظارت بر مصوبات مجلس و همچنین برگزاری انتخابات را بر عهده داشت. شورای نگهبان، متشکل از فقها و حقوقدانانی است که بر اساس نظر مقام معظم رهبری و رئیس قوه قضائیه و تایید نمایندگان ملت در مجلس انتخاب می‌شوند. اولین فقهای شورای نگهبان در بهمن‌ماه ۱۳۵۸ توسط حضرت امام خمینی (ره) معرفی شدند و در تیرماه ۱۳۵۹ نیز حقوقدانان برگزیده شدند.
شورای نگهبان در بزنگاه‌های تاریخی؛ حافظ انقلاب و انتخابات
وی ادامه داد: از آن زمان تا به امروز، شورای نگهبان در برهه‌های حساس و در مواقعی که انقلاب و نظام جمهوری اسلامی در معرض تهدید قرار گرفته‌اند، همچون فتنه ۸۸ و سایر بحران‌ها، نقش حافظ انقلاب و نظام را ایفا کرده است. علاوه بر این، شورای نگهبان در زمینه نظارت بر انتخابات، همواره در تلاش بوده تا با دقت و صحت، فرایند برگزاری انتخابات را مدیریت کند.
تأسیس دفتر شورای نگهبان در چابهار؛ گامی در مسیر توسعه نظارت محلی
سرحدی با اشاره به اقدامات مقام معظم رهبری در تقویت و توسعه شبکه نظارتی شورای نگهبان افزود: در سال ۷۸، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای دستور ایجاد تشکیلات منسجم شهرستانی برای شورای نگهبان را صادر کردند. این طرح در سال ۸۱ در شهرستان چابهار اجرایی شد و دفتر شورای نگهبان در این شهرستان شکل گرفت. از آن زمان تاکنون، این دفتر مسئولیت انسجام و آموزش مستمر نیروهای نظارتی را بر عهده داشته و به‌طور پیوسته در حوزه‌های مختلف، از جمله انتخابات و بصیرت‌افزایی، فعالیت کرده است. اعضای این شبکه با تلاش‌های مستمر در حوزه‌های مختلف انتخابات، فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی، به خوبی در انجام وظایف خود عمل کرده‌اند.
وی همچنین در خصوص برنامه‌های آموزشی شورای نگهبان گفت: در حوزه نظارت، آموزش مستمر و پویایی مجموعه بسیار حائز اهمیت است. در این راستا، ما هر ساله همایش‌های بصیرتی مختلفی برگزار می‌کنیم، مانند همایش‌هایی که در اسفندماه و خردادماه سال جاری برگزار شد. علاوه بر این، برنامه‌های ورزشی و اجتماعی نیز برای افزایش تعامل و ارتباطات میان اعضای شبکه نظارت برگزار می‌شود.
مشارکت مردمی و آموزش مستمر؛ کلید اعتماد عمومی به شورا
سرحدی به چالش‌های موجود در روند فعالیت‌های دفتر شورای نگهبان اشاره کرد و اظهار داشت: یکی از بزرگترین چالش‌ها، کمبود امکانات تخصصی و عدم آشنایی برخی از مردم با فعالیت‌های دفتر شورای نگهبان است. به همین دلیل، تلاش ما بر این است که از طریق آموزش‌های مستمر، اعتماد مردم را جلب کنیم.
وی ادامه داد: وقتی اعضای شبکه نظارت از خود مردم جامعه باشند، خود به خود اعتماد عمومی بیشتر می‌شود. شفافیت و پاسخگویی در قبال مردم نیز از جمله سیاست‌های اصلی ماست. مردم باید بدانند که دفتر شورای نگهبان در راستای حفاظت از آرمان‌های انقلاب اسلامی و نظام جمهوری اسلامی ایران فعالیت می‌کند.
رئیس دفتر نظارت شورای نگهبان چابهار همچنین با اشاره به نقش مردم در این فرایند بیان کرد: مردم، اعم از علمای شیعه و اهل سنت، در فعالیت‌های دفتر و شبکه نظارت نقش بسیار مهمی ایفا می‌کنند. الحمدالله، بیشتر از ۹۳ درصد اعضای شبکه نظارت در چابهار از برادران اهل سنت هستند که این خود نشان‌دهنده وحدت و همکاری فراگیر میان اقشار مختلف مردم است.ظم انقلاب و شش حقوقدان منتخب مجلس شورای اسلامی، تشکیل می‌شود. نقش دوگانه این نهاد در بررسی مصوبات مجلس از نظر انطباق با شرع و قانون اساسی و نیز نظارت بر انتخابات، جایگاهی بی‌بدیل به آن بخشیده است.
شورای نگهبان در طول چهار دهه گذشته، همواره در موقعیت‌های حساس و بحرانی کشور، از جمله فتنه‌ها و تهدیدات داخلی و خارجی، همچون سدی محکم در برابر انحراف از مسیر انقلاب ایستاده است. از این‌رو، بسیاری آن را چشم بیدار نظام و ضامن سلامت فرایندهای کلان سیاسی کشور می‌دانند؛ نهادی که در عین مسئولیت‌پذیری، همواره در معرض قضاوت‌ها و برداشت‌های متفاوت قرار دارد.
این شورا علاوه بر مسئولیت‌های مرکزی، در سراسر کشور نیز دفاتر نظارت محلی تأسیس کرده که به عنوان بازوان اجرایی، وظایف نظارتی را در سطح شهرستان‌ها و استان‌ها انجام می‌دهند. دفاتری مانند دفتر شورای نگهبان در چابهار، نمونه‌ای از تلاش برای مردمی‌سازی نظارت و مشارکت دادن اقشار مختلف جامعه، به ویژه اهل سنت، در فرآیندهای انتخاباتی و نظارتی است.
در چنین روزی، بزرگداشت جایگاه شورای نگهبان تنها ادای احترام به یک نهاد نیست، بلکه تأکیدی است بر اهمیت قانون‌مداری، شفافیت، و صیانت از حقوق مردم در قالب نظام اسلامی. تداوم آموزش‌های تخصصی و فرهنگی برای نیروهای نظارتی، شفاف‌سازی عملکرد شورا برای عموم مردم، و ایجاد بستر مشارکت گسترده‌تر، از جمله اقداماتی است که می‌تواند کارآمدی این نهاد را بیش از پیش تقویت کند.
بنابراین، روز شورای نگهبان فرصتی مناسب برای بازخوانی وظایف، دستاوردها و چالش‌های این نهاد مهم است؛ نهاد پاسدار شریعت و قانون اساسی که به تعبیر مقام معظم رهبری، «مظهر اعتماد ملی» است. بی‌تردید، هرچه آگاهی مردم نسبت به نقش واقعی و وظایف شورای نگهبان افزایش یابد، اعتماد و مشارکت عمومی نیز مستحکم‌تر خواهد شد و مسیر تعالی نظام اسلامی با ثبات بیشتری ادامه خواهد یافت.
انتهای خبر/
- منبع خبر : عصر هامون
