به گزارش خبرنگار گروه فرهنگی پایگاه خبری تحلیلی «نخل و نور» به نقل از «عصرهامون»، غار لادیز یکی از جلوههای طبیعی جنوب شرق کشور است که در سالهای اخیر توجه علاقهمندان به گردشگری و پژوهشگران حوزه محیطزیست را به خود جلب کرده است. موقعیت جغرافیایی غار لادیز و ویژگیهای خاص آن، آن را به یکی از نقاط قابلتأمل در مطالعات طبیعی منطقه تبدیل کرده است.
غار لادیز در محدودهای واقع شده که به واسطه شرایط اقلیمی خاص، کمتر موردتوجه عمومی قرار گرفته بود. با این حال، ویژگیهای منحصربهفرد آن موجب شده تا در سالهای اخیر در فهرست مقاصد پیشنهادی برای سفرهای طبیعتگردی قرار گیرد. مسیر دسترسی مناسب نیز نقش مهمی در افزایش بازدیدها ایفا کرده است.
در کنار جاذبههای طبیعی، موقعیت مکانی غار لادیز زمینهساز مطالعاتی در حوزههای مختلف شده است. برخی پژوهشها به بررسی ساختار زمینشناسی منطقه پرداختهاند و برخی دیگر به ظرفیتهای بالقوه آن در توسعه گردشگری اشاره کردهاند. این روند نشاندهنده اهمیت چندوجهی این مکان در سطح منطقهای است.
با وجود نبود ثبت رسمی در فهرست آثار ملی، غار لادیز همچنان موردتوجه نهادهای مرتبط قرار دارد. طرحهایی برای معرفی بهتر این مکان در دست بررسی است و انتظار میرود در آینده نزدیک، اقدامات بیشتری برای حفاظت و بهرهبرداری اصولی از آن صورت گیرد.

غار لادیر، شگفتی در دل سنگها
امیر دهقانی گردشگر طبیعت از تهران در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «عصرهامون»، بیان کرد: از لحظهای که وارد منطقه لادیز شدیم، حس عجیبی از آرامش و هیجان در من شکل گرفت. نسیم خنک و بوی خاک مرطوب، همه چیز دستبهدست هم داده بودند تا این سفر تبدیل به تجربهای متفاوت شود.
وی افزود: وقتی به دهانه غار رسیدم، عظمت آن مرا شگفتزده کرد. نور طبیعی که از شکافهای سنگی وارد میشد، فضای درونی را به شکل اسرارآمیزی روشن کرده بود. دیوارههای غار با نقشهای طبیعی و قطرات آبی که از سقف میچکیدند، حس کشف یک دنیای پنهان را به من القا میکرد. انگار هر گوشهاش داستانی برای گفتن داشت.
دهقانی عنوان کرد: در طول بازدید، با چند نفر از محلیها صحبت کردم و فهمیدم غار لادیز نهتنها جاذبهای طبیعی است، بلکه بخشی از هویت فرهنگی منطقه نیز محسوب میشود. آنها با افتخار از تاریخچه و باورهای محلی مرتبط با غار صحبت میکردند. برای من، این سفر فقط یک گردش نبود؛ بلکه فرصتی بود برای ارتباط با طبیعت، فرهنگ و مردمانی که با آن زندگی میکنند.
سکوت غار لادیز ، صدای طبیعت
نسترن دولتی گردشگر طبیعت از شیراز در گفتگو با خبرنگار گروه فرهنگی پایگاه خبری تحلیلی «عصرهامون» بیان کرد: سفر به سیستان و بلوچستان همیشه در ذهنم بود، و غار لادیز یکی از دلایل اصلی این سفر شد. از همان لحظهای که وارد منطقه شدیم، حس کنجکاویام برانگیخته شد. طبیعت اطراف غار، با آن کوههای صخرهای و پوشش گیاهی خاص، فضایی رازآلود داشت که آدم را به درون خود میکشید.
وی افزود: داخل غار لادیز، سکوتی عمیق حکمفرما بود؛ فقط صدای قطرات آب و گاهی صدای باد که از میان شکافها عبور میکرد. نور کم و فضای نیمهتاریک باعث میشد هر قدمی که برمیداری، بادقت و احترام باشد؛ جایی که طبیعت هزاران سال آن را شکل داده و حالا من مهمانش هستم.
دولتی در پایان خاطرنشان کرد: بعد از بازدید، کنار چشمهای نزدیک غار نشستیم و چای محلی نوشیدیم. آن لحظه برای من نماد آرامش و رضایت بود. غار لادیز فقط یک مقصد گردشگری نیست؛ بلکه مکانی است که انسان را به تفکر، تأمل و ارتباط عمیقتری با زمینوزمان دعوت میکند. این تجربه را هرگز فراموش نخواهم کرد.

غار لادیز؛ گنجینهای برای مطالعات باستانشناسی
عبدالله کرد رئیس اداره میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی شهرستان میرجاوه در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «عصرهامون» بیان کرد: غار لادیز در ۱۵ کیلومتری شهرستان میرجاوه و در ۱۰۰ کیلومتری شهرستان زاهدان واقع شده است.
وی افزود: مسیر دسترسی به این غار از طریق جاده آسفالته بوده و برای همه نوع خودرو مناسب است. این غار جزو آثار طبیعی منطقه محسوب میشود؛ ولی تاکنون ثبت ملی نگردیده است.
رئیس اداره میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی شهرستان میرجاوه گفت: غار لادیز در تمام فصول سال دارای آب است و از تمام دیوارهای اطراف آن آب میچکد که همین امر موجب ایجاد هوای مطبوع در دل کویر شده و جذابیتی خاص برای گردشگران و مسافران فراهم آورده است.
وی ادامه داد: غار لادیز در تمام فصول سال، خصوصاً بهار و پاییز، تابستان و حتی زمستان، پذیرای مسافران داخلی و گاه خارجی است. راه دسترسی مناسب به این مکان، امکان بازدید آسان را برای علاقهمندان به طبیعتگردی فراهم کرده است.
رئیس اداره میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی شهرستان میرجاوه اظهار کرد: رودخانه لادیز که در دامنههای شمالی کوه تفتان جریان دارد، یکی از رودخانههای دائمی و مهم جنوب شرق ایران است که در شهرستان میرجاوه استان سیستان و بلوچستان واقع شده است.
وی افزود: مطالعات میدانی و بررسی تراسهای حاشیه رودخانه لادیز توسط گری ویلیام هیوم (Gray William Hume) از دانشگاه مینهسوتا (آمریکا) به انجام رسیده است. گری هیوم بهعنوان یکی از همراهان هیات دانشگاه کمبریج انگلستان تحت سرپرستی مک بورنی (Mc. Burney) برای نخستینبار وارد ایران شد. زمینه فعالیت و علاقمندی هیوم باستانشناسی پیش از تاریخ جنوب آسیا بود و در این مسافرت روی این موضوع متمرکز شد و به دنبال پاسخ سؤالاتی بود که تا آن زمان بدون پاسخ مانده بودند. او در این زمینه نواحی شمالی ساحلی خلیجفارس را بهعنوان کلیدی برای بررسی ارتباطات صنایع دوره پیش از تاریخی در دوره پارینهسنگی جنوب آسیا و آفریقا مدنظر قرارداد.
رئیس اداره میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی شهرستان میرجاوه تصریح کرد: در سال ۱۹۶۵ میلادی، برنامه دکتر جانسون (Dr. Johnson) برای بررسی و کاوش در پنجاب پاکستان به واسطه ناآرامیهای سیاسی برای زمان نامشخصی به تعویق افتاد؛ گری هیوم منطقه جنوب شرق ایران را بهعنوان بهترین مکان برای ادامه پژوهشها بر روی مسائل و مشکلات دوره پارینهسنگی جنوب آسیا انتخاب کرد و این پیشنهاد موردقبول هیئت قرار گرفت و انجام این برنامه در خلال سال ۱۹۶۶ و بهار ۱۹۶۷ میلادی با انتخاب نقاطی در شمال استان سیستان و بلوچستان صورت گرفت.
وی ادامه داد: از جمله اهداف این بررسی، یافتن مواد فرهنگی قابلمقایسه با منطقه سوآن (Soan) پاکستان بود که نتایج بسیار فراتر از انتظار بود. این بررسیها منجر به کشف دو محوطه فضای باز در دره رودخانه لادیز و سطح تراسهای چندین نقطه پراکنده دیگر در درههای رودخانههای لادیز، سیمیش و ماشکید که دارای طبیعتی بکر و دستنخورده بودند، گردید. این پروژه به تعریف صنعت ابزارسازی خردکننده نو و طبقهبندی آنها در مجموعه سنگ ابزارسازی آسیا انجامید که با حمایت مالی بنیاد علوم آمریکا در قالب پایاننامه دکترای گری هیوم به انجام رسید (Hume, 1972).
رئیس اداره میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی شهرستان میرجاوه در پایان خاطرنشان کرد: هیوم در این پژوهش به دنبال ردیابی مسیرهای احتمالی مهاجرت انسان اولیه هومینین (Hominin) از آفریقا در سواحل شمالی خلیجفارس بود و او برای نخستینبار صنایع سنگی پارینهسنگی کهن مشابه صنایع سنگ الدوان (Oldowan)، بهویژه ابزارهای نوع تبردستی را در این منطقه پیدا کرد و در گام دوم به دنبال یافتن شواهد انطباق اکولوژیکی انسان هومینین بود که در دوران پلیستوسن میانه (middle Pleistocene) این منطقه را برای سکونت انتخاب کرده بود.
غار لادیز با ویژگیهای طبیعی و موقعیت جغرافیایی خاص خود، ظرفیتهای قابلتوجهی در حوزه گردشگری و مطالعات علمی دارد. حضور دائمی آب، شرایط اقلیمی متفاوت و دسترسی مناسب، این مکان را به یکی از نقاط شاخص جنوب شرق کشور تبدیل کرده است.
همچنین، سوابق پژوهشی انجامشده در محدوده رودخانه لادیز، اهمیت تاریخی و علمی این منطقه را تقویت کرده است. باتوجهبه این موارد، ضرورت توجه بیشتر به حفاظت، معرفی و بهرهبرداری اصولی از غار لادیز در چارچوب برنامههای توسعه گردشگری و میراثفرهنگی منطقه احساس میشود.
انتهای خبر/