به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «نخل و نور» به نقل از عصرهامون، در دنیای پرتحول امروز، شناخت ریشه‌ها و بنیان‌های فکری انقلاب اسلامی، ضرورتی انکارناپذیر برای درک صحیح از مسیر پیشرو است؛ در میان تمامی اندیشه‌ها و جریان‌های تأثیرگذار بر انقلاب، اندیشه‌های امام خمینی (ره) جایگاهی محوری و بی‌بدیل دارند.
این اندیشه‌ها نه‌تنها مبانی یا اصول اساسی اصلی شکل‌گیری نظام جمهوری اسلامی را فراهم کردند، بلکه همچنان راهنمای حرکت آن در عرصه‌های مختلف سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و بین‌المللی به شمار می‌روند؛ بازخوانی مستمر این اندیشه‌ها، به‌ویژه برای نسل جوان و دانشجویان، امکانی فراهم می‌آورد تا با درکی عمیق‌تر و آگاهانه‌تر در برابر چالش‌های روز جامعه و جهان ایستادگی کنند.
دانشگاه‌ها به‌ویژه در مناطق مرزی، از جمله دانشگاه سیستان و بلوچستان، به‌عنوان مراکز تولید فکر و ترویج آگاهی، مسئولیت سنگینی در حفظ و گسترش این میراث فکری بر عهده دارند؛ از برگزاری نشست‌های علمی و کرسی‌های آزاداندیشی گرفته تا حمایت از پایان‌نامه‌های پژوهشی در حوزه اندیشه‌های امام، همگی بیانگر اهتمام دانشگاه به این مهم است که اندیشه امام را از قالب شعار خارج کرده و به سطحی علمی و تمدن‌ساز ارتقا دهد.
در این راستا خبرنگار ما با غلامرضا رضایی رئیس دانشگاه سیستان و بلوچستان در گفتگو تفصیلی به بررسی تلاش‌های علمی، فرهنگی و پژوهشی دانشگاه در تبیین و ترویج اندیشه‌های امام خمینی (ره) پرداخته شده و نقش دانشگاه در صیانت از این گفتمان اصیل مورد واکاوی قرار گرفته است.
دانشگاه سیستان و بلوچستان برای ترویج این اندیشه‌ها چه اقداماتی در میان دانشجویان و اساتید انجام داده است؟
دانشگاه ما، این دغدغه جدی گرفته شده و در قالب‌های مختلفی پیگیری می‌شود. از جمله برگزاری نشست‌های تخصصی با حضور اساتید برجسته، همایش‌های علمی با موضوعات مرتبط، دوره‌های آموزشی در حوزه مبانی انقلاب اسلامی، و همچنین حمایت از پایان‌نامه‌ها و تحقیقات دانشجویی در این حوزه. علاوه بر آن، ما به انتشار مقالات پژوهشی در مجلات معتبر و ترویج گفتمان علمی امام خمینی (ره) توجه ویژه داریم؛ در تلاشیم تا این مباحث را از حالت شعاری خارج کرده و به سطحی علمی و پژوهشی ارتقا دهیم.
مفاهیمی چون «نه شرقی، نه غربی» و «جمهوریت و اسلامیت» هنوز هم در گفتمان انقلاب اسلامی نقش دارند. این استمرار به چه دلیل است؟
این مفاهیم تنها شعار نیستند، بلکه اصول بنیادینی‌اند که استقلال سیاسی، فرهنگی و اقتصادی نظام را تضمین کرده‌اند. شعار «نه شرقی، نه غربی» در واقع بیانگر هویت مستقل انقلاب اسلامی است که حاضر نیست در بلوک‌بندی‌های قدرت جهانی ذوب شود. همچنین تلفیق جمهوریت و اسلامیت نشان می‌دهد که انقلاب اسلامی، مردم‌سالاری را نه بر پایه مدل‌های وارداتی، بلکه بر اساس الگوی دینی و بومی خودش تعریف کرده است. این مفاهیم همچنان در تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی کارایی دارند و توانسته‌اند مدل جدیدی از حکمرانی را مطرح کنند.
برخی جریان‌ها درصدد تاریخی و موزه‌ای جلوه‌دادن شخصیت امام هستند. نقش دانشگاه‌ها در مقابله با این تحریف چیست؟
متأسفانه چنین تلاش‌هایی وجود دارد. اینکه امام خمینی (ره) صرفاً به‌عنوان شخصیتی متعلق به گذشته معرفی شود، یکی از تحریف‌های جدی است. دانشگاه‌ها در این زمینه مسئولیت سنگینی دارند. با تکیه بر پژوهش‌های مستند، برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی و انتشار آثار علمی، می‌توان در برابر این تحریف ایستاد. ما باید امام را نه فقط به‌عنوان رهبر انقلاب ۵۷، بلکه به‌عنوان متفکری تمدن‌ساز و فعال در ساحت فکری معاصر معرفی کنیم.
چگونه می‌توان ظرفیت پایان‌نامه‌ها، طرح‌های پژوهشی و کرسی‌های آزاداندیشی را در خدمت امام‌پژوهی قرار داد؟
استفاده از این ظرفیت‌ها نیازمند یک برنامه‌ریزی هدفمند است. در وهله اول باید دانشجویان را تشویق کنیم تا موضوعات پژوهشی خود را به مسائل مرتبط با اندیشه امام خمینی اختصاص دهند. برای این کار، لازم است حمایت مالی، علمی و مشاوره‌ای از آنان صورت گیرد. ما در دانشگاه، اقدام به ایجاد بانک اطلاعاتی موضوعات پیشنهادی کرده‌ایم تا مسیر برای پژوهش‌های آینده هموار شود. از سوی دیگر، کرسی‌های آزاداندیشی با حضور موافقان و منتقدان، می‌توانند بستر مناسبی برای تبادل آرا و نقد علمی اندیشه‌ها فراهم کنند.
نقش دانشجویان در دانشگاه‌های مرزی مانند سیستان و بلوچستان در ترویج اندیشه امام چیست؟
دانشگاه‌های مرزی از جایگاه ویژه‌ای برخوردارند. این دانشگاه‌ها در تماس مستقیم با مرزهای فرهنگی، سیاسی و اجتماعی کشور قرار دارند و می‌توانند به‌عنوان پل ارتباطی با ملت‌های همسایه عمل کنند. دانشجویان در این مناطق با برگزاری نشست‌های علمی بین‌المللی، تعامل با دانشگاه‌های کشورهای هم‌مرز و انتشار مقالات به زبان‌های مختلف می‌توانند اندیشه‌های امام را در سطح منطقه‌ای و حتی فرامنطقه‌ای تبیین و گسترش دهند.
فضای مجازی و رسانه‌های نوین چه نقشی در ترویج اندیشه امام ایفا می‌کنند؟
فضای مجازی، اگر درست استفاده شود، می‌تواند بزرگ‌ترین فرصت در تبیین اندیشه امام باشد. در شرایطی که جوانان بیشتر وقت خود را در این فضا می‌گذرانند، باید محتواهای دقیق، علمی و در عین حال جذاب تولید کنیم. راه‌اندازی پایگاه‌های تخصصی، استفاده از پادکست‌ها، ویدئوهای تحلیلی، موشن‌گرافی و دیگر ابزارهای نوین، از جمله اقداماتی است که می‌تواند تأثیر عمیقی داشته باشد. باید به زبان نسل جدید با آنها سخن گفت.
با توجه به ویژگی‌های تمدن‌ساز اندیشه امام، دانشگاه‌ها چگونه می‌توانند در تحقق اهداف تمدنی انقلاب اسلامی مشارکت کنند؟
اندیشه امام خمینی، اندیشه‌ای تمدن‌ساز است که بر پایه عدالت، معنویت، استقلال و رشد عقلانی بنا شده است. دانشگاه‌ها باتربیت نیروهای متعهد، اجرای برنامه‌های آموزشی هدفمند، تولید علم و ورود به تعاملات بین‌المللی می‌توانند نقش مهمی در تحقق این اهداف ایفا کنند. ما نیز در دانشگاه سیستان و بلوچستان، تلاش کرده‌ایم در تمامی ابعاد علمی، فرهنگی و حتی زیرساختی، با این رویکرد گام برداریم.
آیا اندیشه سیاسی و الهی امام می‌تواند برای نسل جوان کشورهای دیگر نیز پاسخگو باشد؟
تجربه نشان داده که اندیشه امام خمینی (ره) مرز جغرافیایی نمی‌شناسد. اصولی مانند عدالت‌خواهی، حمایت از مستضعفین، استقلال فرهنگی و اقتصادی، برای جوانان سراسر جهان الهام‌بخش بوده‌اند. به همین دلیل است که جنبش‌های عدالت‌طلبانه از آمریکای لاتین تا خاورمیانه، تأثیرپذیری از اندیشه‌های امام را در ادبیات سیاسی خود نشان می‌دهند. دانشگاه‌ها باید این پیام را به زبان علمی و دانشگاهی منتقل کنند.
آیا نیاز به بازنگری در محتوای دروس علوم‌انسانی بر اساس اندیشه امام وجود دارد؟
قطعاً همین‌طور است. ما باید محتوای دروس معارفی و علوم‌انسانی را به‌گونه‌ای بازطراحی کنیم که هم‌زمان با پاسخگویی به نیازهای روز، حامل اندیشه‌های ناب اسلامی و فکری امام خمینی نیز باشد. خوشبختانه در سال‌های اخیر چنین بازنگری‌هایی صورت‌گرفته و امروز بسیاری از منابع درسی در این حوزه‌ها، رنگ و بوی فکری امام را دارد. اما این مسیر باید استمرار داشته باشد.
استادان دانشگاه چه نقشی در الگوسازی فکری بر پایه اندیشه امام دارند؟
استادان نقش محوری دارند. آنها نه‌تنها از طریق آموزش رسمی، بلکه با رفتار، تحلیل، مطالعات و تعامل روزانه با دانشجویان، می‌توانند الگوی فکری باشند. اگر یک استاد با اندیشه امام آشنا باشد و بتواند آن را به زبان ساده و کاربردی منتقل کند، تأثیرش از صدها کتاب و مقاله بیشتر خواهد بود. هدایت پایان‌نامه‌ها و مشارکت در کرسی‌های آزاداندیشی نیز از دیگر مسئولیت‌های آنان است.
برای سالگرد ارتحال امام چه برنامه‌های علمی در دانشگاه تدارک‌دیده‌شده است؟
مانند هر سال، دانشگاه سیستان و بلوچستان با نگاهی علمی و فرهنگی به استقبال این ایام رفته است. برگزاری همایش‌های تخصصی با موضوعات مرتبط، انتشار مقالات جدید، دعوت از اساتید مطرح برای سخنرانی و تحلیل اندیشه‌های امام، و همچنین برپایی نمایشگاه‌های فرهنگی از جمله برنامه‌های ماست. این مناسبت، فرصتی است تا نسل جوان یک‌بار دیگر به ریشه‌های انقلاب بازگردد.
چرا بازخوانی اندیشه امام خمینی (ره) برای نسل امروز اهمیت دارد و چگونه می‌توان این بازخوانی را کاربردی و مؤثر کرد؟
اندیشه‌های امام خمینی (ره) بر پایه عدالت‌خواهی، استقلال، معنویت و مبارزه با سلطه‌گری استوار است. این اصول نه‌تنها شالوده انقلاب اسلامی را شکل داده‌اند، بلکه امروز نیز در مواجهه با چالش‌های جهانی و داخلی، همچون بحران هویت، تحریم، جنگ نرم و تهاجم فرهنگی، راه‌گشا هستند؛ نسل امروز برای درک بهتر تحولات سیاسی و اجتماعی، نیازمند تفسیر به‌روز این مفاهیم است.
بازخوانی مؤثر اندیشه امام باید با زبان علمی، منطقی و متناسب با فضای فکری نسل جوان انجام گیرد؛ استفاده از ابزارهای نوین رسانه‌ای، نشست‌های گفت‌وگومحور، تلفیق اندیشه با مسائل معاصر و حمایت از فعالیت‌های پژوهشی مرتبط، از جمله روش‌هایی است که می‌تواند این بازخوانی را از سطح شعاری به سطح کاربردی ارتقا دهد و آن را به‌عنوان یک الگوی زنده و الهام‌بخش در زندگی فردی و اجتماعی جوانان معرفی کند.
چگونه می‌توان از ظرفیت بین‌المللی دانشگاه‌ها برای گسترش اندیشه امام خمینی استفاده کرد؟
دانشگاه‌ها، به‌ویژه در عصر ارتباطات، نقش مهمی در دیپلماسی علمی و فرهنگی ایفا می‌کنند؛ استفاده از ظرفیت بین‌المللی دانشگاه‌ها برای ترویج اندیشه امام خمینی (ره) می‌تواند از طریق برگزاری نشست‌های علمی مشترک با دانشگاه‌های خارجی، انتشار مقالات به زبان‌های بین‌المللی، دعوت از اندیشمندان خارجی برای گفتگو پیرامون مبانی انقلاب اسلامی و مشارکت در پروژه‌های علمی منطقه‌ای و جهانی صورت گیرد.
دانشگاه‌های مرزی، مانند دانشگاه سیستان و بلوچستان، به دلیل مجاورت با کشورهای همسایه، ظرفیت منحصربه‌فردی در تعامل با ملت‌ها و نخبگان آن مناطق دارند؛ انتقال مفاهیم عدالت، استقلال و معنویت با زبان علمی و پرهیز از کلی‌گویی، باعث می‌شود که اندیشه‌های امام خمینی (ره) به‌عنوان یک الگوی بومی، اصیل و تمدن‌ساز در میان جوانان و نخبگان کشورهای مختلف مورد توجه قرار گیرد.
انتهای خبر/
