به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «نخل و نور» به نقل از عصرهامون، حجت‌الاسلام والمسلمین مرتضی عرب‌خالص، به ویژگی منحصر به فرد دوران امامت امام جواد (ع)، پرداخت.
وی افزود: یکی از خصوصیات ممتاز امام جواد علیه‌السلام، رسیدن به مقام امامت در سنین کودکی است؛ ایشان در حدود هفت یا هشت سالگی به امامت رسیدند.
وی گفت: در کلام وحی، مواردی از نبوت در کودکی به چشم می‌خورد. در مورد حضرت یحیی علیه‌السلام، در سوره مبارکه مریم آمده است: «وَآتَیْنَاهُ الْحُکْمَ صَبِیًّا»؛ یعنی ما در کودکی، حکمت و نبوت را به او عطا کردیم. همچنین خداوند به حضرت یحیی فرمان می‌دهد: «یَا یَحْیَىٰ خُذِ الْکِتَابَ بِقُوَّهٍ» که نشان از مسئولیت‌پذیری و دریافت مأموریت الهی در خردسالی دارد.
عرب‌خالص افزود: در مورد حضرت عیسی علیه‌السلام نیز در همان سوره، سخنی از زبان او در گهواره نقل می‌شود که می‌فرماید: «إِنِّی عَبْدُ اللَّهِ آتَانِیَ الْکِتَابَ وَجَعَلَنِی نَبِیًّا»؛ که بیانگر دریافت کتاب و مقام نبوت در نوزادی است.
عرب خالص تأکید کرد: این آیات گواه آن است که اراده الهی هرگاه به چیزی تعلق گیرد، هیچ مانعی در سن پایین یا دوران طفولیت نمی‌تواند مانع تحقق آن شود. همان‌طور که خداوند می‌تواند نبی‌ای را در گهواره قرار دهد، قرار دادن امامی خردسال در رأس هدایت امت نیز از نظر عقلی و نقلی امکان‌پذیر و مشروع است.
وی در پایان گفت: بنابراین امامت حضرت جواد علیه‌السلام در کودکی، نه تنها با منطق قرآنی سازگار است، بلکه نشانه‌ای از قدرت مطلق الهی و استمرار سنت‌های آسمانی در نظام امامت شیعه است.
منزلت ویژه امام جواد علیه‌السلام از نگاه امام رضا علیه‌السلام
این کارشناس مذهبی، با اشاره به فرمایش معروف امام رضا علیه‌السلام درباره فرزندشان، امام جواد علیه‌السلام، گفت: حضرت فرمودند: «مولودی با برکت‌تر از او برای شیعیان ما زاده نشده است». این تعبیر، بیانی بس عمیق از منزلت و نقش کلیدی امام جواد علیه‌السلام در تاریخ تشیع است.
وی در ادامه افزود: ممکن است این سؤال پیش بیاید که آیا ائمه پیشین، علیهم‌السلام، دارای چنین برکتی نبوده‌اند؟ پاسخ آن است که منظور امام رضا علیه‌السلام تأکید بر نقش منحصر به‌فرد امام جواد علیه‌السلام در یک مقطع تاریخی خاص است و مقایسه منفی با سایر معصومان نیست.
این کارشناس مذهبی بیان داد: این تعبیر، ناشی از شرایط ویژه سیاسی و اجتماعی دوران امام رضا و امام جواد علیهما‌السلام است. از یک سو، پس از شهادت امام موسی کاظم علیه‌السلام، فرقه‌ای با نام واقفیه شکل گرفت که به دلایل مادی، امامت امام رضا علیه‌السلام را انکار کردند. از سوی دیگر، امام رضا علیه‌السلام تا سن ۴۷ سالگی صاحب فرزند پسری نشده بودند و این مسئله، برخی شیعیان را با تردید و آزمون سختی مواجه کرد.
وی افزود: در چنین فضایی، تولد امام جواد علیه‌السلام، نه تنها تداوم امامت را تثبیت کرد، بلکه امیدی نو در دل شیعیان زنده ساخت و توطئه‌های دشمنان را خنثی نمود. از این‌رو، تعبیر «مولود پرخیر و برکت» اشاره‌ای است به برکات عقیدتی، سیاسی و معنوی‌ای که وجود ایشان برای شیعه به ارمغان آورد.
این کارشناس مذهبی گفت: حضرت امام جواد علیه‌السلام، در کودکی به امامت رسیدند و در همان سنین، با علم و حکمت الهی، نقش هدایت‌گر امت را به‌عهده گرفتند؛ امری که خود نیز نشانه‌ای دیگر از برکت وجودی ایشان در امتداد راه نورانی اهل‌بیت علیهم‌السلام است.
اثبات امامت الهی امام جواد علیه‌السلام در پرتو مناظرات علمی
عرب‌خالص ادامه داد: یکی از مهم‌ترین وقایع دوران امامت حضرت امام جواد علیه‌السلام مناظرات علمی‌ای بود که به‌عنوان ابزاری برای اثبات امامت الهی ایشان در برابر دیدگان نخبگان و خواص عصر خویش برگزار شد.
وی افزود: یکی از جلوه‌های ویژه امامت امام جواد علیه‌السلام، مناظرات علمی با چهره‌های شاخص و صاحب‌نام آن زمان مانند یحیی بن أکثم بود. این مناظرات، به ویژه به دعوت مأمون عباسی برگزار می‌شد تا به ظاهر، سن کم امام را زیر سؤال ببرند؛ اما در حقیقت، تبدیل به صحنه‌ای برای اثبات علم الهی و حجیت بی‌چون و چرای ایشان شد.
این کارشناس مذهبی تصریح کرد: امام جواد علیه‌السلام در این مناظرات نه‌تنها به سوالات پیچیده فقهی و اعتقادی پاسخ می‌دادند، بلکه با طرح پرسش‌های عمیق، طرف مقابل را به چالش می‌کشیدند و ضعف علمی آنان را نمایان می‌ساختند. این سطح از علم و بصیرت، برای همه روشن می‌کرد که دانش امام، اکتسابی نیست بلکه موهبتی الهی است که نشانه روشنی از امامت الهی ایشان به شمار می‌رود.
وی در ادامه با اشاره به پایان دردناک زندگی این امام مظلوم گفت: سرانجام، در آخر ماه ذی‌القعده سال ۲۲۰ هجری قمری، امام جواد علیه‌السلام به دستور معتصم عباسی، از مدینه به بغداد احضار شدند. وقتی معتصم احساس کرد که وجود آن حضرت تهدیدی برای منافع و جایگاه حکومت عباسی است، تصمیم به حذف ایشان گرفت و با دسیسه‌ای ناجوانمردانه، امام را به شهادت رساند.
این کارشناس مذهبی در پایان خاطرنشان کرد: زندگی کوتاه ولی پربار امام جواد علیه‌السلام سرشار از نشانه‌های امامت، علم، کرامت و مقاومت در برابر ظلم است؛ الگویی ماندگار برای همه جویندگان حقیقت در طول تاریخ.
- منبع خبر : عصر هامون
